Czym jest promieniowanie UV-C? Dlaczego wykorzystuje się je do dezynfekcji powietrza i powierzchni?

Promieniowanie UV-C to część pasma promieniowania ultrafioletowego niewidocznego dla człowieka. Wnaturze nie dociera ono do powierzchni ziemi, ponieważ w całości pochłania je ziemska atmosfera. Jesteśmy jednak w stanie je wytworzyć przy pomocy współczesnej technologii oświetleniowej. W jakim celu?

Promieniowanie UV-C ma silne właściwości biobójcze. Podczas gdy promieniowanie UV-A, które dociera do nas wraz z promieniami słonecznymi, szkodzi jedynie w nadmiarze, już niewielka dawka promieniowania UV-C może być niebezpieczna dla człowieka i innych organizmów żywych. Uszkadza ono łańcuchy DNA, RNA i prowadzi do ich rozpadu. Choć efekt działania promieniowania UV-C na drobnoustroje jest znany od wielu lat, nadal poddawany jest kolejnym badaniom. Ciekawe obserwacje poczynili niedawno naukowcy analizujący warunki życia na Marsie. Czerwona planeta nie ma równie gęstej atmosfery co Ziemia, więc do jej powierzchni dociera niemal pełne spektrum promieniowania ultrafioletowego. W efekcie bakterie wystawiane na promieniowanie UV w takim natężeniu, jak występuje na Marsie, były martwe po niespełna minucie.

Opisane powyżej właściwości promieniowania UV-C czynią je jedną z najbardziej efektywnych metod dezynfekcji. Jego stosowanie wymaga oczywiście zachowania szczególnych środków ostrożności. W naświetlanym pomieszczeniu nie powinni przebywać zarówno ludzie, zwierzęta jak i rośliny. Odpowiednio wykorzystane może być jednak ogromnym wsparciem zarówno dla klientów indywidualnych, jak i przedsiębiorców z wielu branż

Promienniki UV-C i ich zastosowanie

Promienniki UV-C  są najważniejszym elementem urządzeń do dezynfekcji. Znajdują one zastosowanie w wielu branżach, z których najważniejsze to:

• Placówki medyczne – dezynfekcja powierzchni (podłogi, ściany) w pustych salach dla pacjentów, korytarzach, salach operacyjnych itd.
• Handel – dezynfekcja wózków i koszyków sklepowych, przymierzalni oraz innych często dotykanych powierzchni (kasy, półki, lady sklepowe itd.).
• Transport publiczny – dezynfekcja wnętrz pojazdów oraz poczekalni i kas na dworcach.
• Biura – dezynfekcja sali konferencyjnych, korytarzy, biurek.
• Bankowość – dezynfekcja bankomatów, stanowisk kasjerów, blatów biurek konsultantów itd.
• Logistyka – dezynfekcja wnętrz kontenerów transportowych.
• Turystyka – dezynfekcja UV-C pokoi hotelowych, łazienek, recepcji itd.
• Sektor beauty – dezynfekcja wnętrz i wyposażenia salonów kosmetycznych i fryzjerskich.
• Sektory fitness – dezynfekcja wyposażenia siłowni.
• Szkolnictwo – dezynfekcja klas, szatni, łazienek itd.

Ponadto promienniki UV-C mogą być wykorzystywane do dezynfekcji wody i powietrza. Póki co pominiemy jednak kwestie związane z odkażaniem wody pitnej i skupimy się na zastosowaniu promieniowana UV-C do dezynfekcji powietrza i powierzchni, ponieważ to właśnie te zastosowania zyskały na znaczeniu w związku z pandemią Covid-19.

Jak wygląda dezynfekcja pomieszczeń przy pomocy promieniowania UV-C?

Aby dezynfekcja przy pomocy promieniowania UV-C była prawdziwie skuteczna, należy starannie dobrać moc i rodzaj promienników do danego zastosowania. Szczególnej rozwadze należy również poddać rozmieszczenie urządzeń do dezynfekcji.

Do wyboru mamy wiele rodzajów urządzeń do dezynfekcji UV-C. W ofercie Signify znajdziemy:

Urządzenia do bezpośredniej dezynfekcji

Pozwalają one na bezpośrednie napromieniowanie określonej powierzchni. Podczas dezynfekcji pomieszczenie powinno być zamknięte. W środku nie powinni przebywać też ludzie, zwierzęta i rośliny.

W miejscach, które wymagają częstej, regularnej dezynfekcji (tradycyjnie np. gabinetach zabiegowych ale i również w pomieszczeniach gdzie czasowo przebywają duże grupy ludzi, jak na przykład szatnie pracownicze czy kantyny) urządzenie można zamontować na stałe i uruchamiać w razie potrzeby (oczywiście przy zachowaniu wszelkich środków bezpieczeństwa).

Przydatne mogą okazać się również urządzenia mobilne, które wstawia się do pomieszczenia, które aktualnie wymaga dezynfekcji. Tego rodzaju urządzenia UV-C wykorzystuje się m.in. w transporcie publicznym. Urządzenie można wstawić np. do wnętrza tramwaju, pociągu lub samolotu, a następnie naświetlać je przez czas niezbędny do tego, aby unieszkodliwić bakterie i wirusy na powierzchniach. Wystarczyć może nawet kilka minut. Jeśli pojazd jest duży, najpewniej będzie wymagał kilku naświetleń lub zastosowania kilku urządzeń – tak by promieniowanie dotarło do całej powierzchni pojazdu

Jednostki dezynfekujące z robotami UV-C

Roboty UV-C podobnie jak urządzenia do bezpośredniej dezynfekcji pozwalają bezpośrednio napromieniować różne powierzchnie w pomieszczeniu. Roboty mogą jednak się poruszać w sposób dostosowany do danego pomieszczenia. Dzięki temu promieniowanie UV-C może dotrzeć niemal do każdego zakamarka wnętrza.

Roboty UV-C znajdują zastosowanie przede wszystkim w placówkach medycznych. Dezynfekuje się przy ich pomocy m.in. sale dla pacjentów. Oczywiście podczas pracy robota powinny być one puste.Roboty UV-C świetnie radzą sobie również z dezynfekcją pokoi hotelowych, magazynów czy szkół.

Komory do dezynfekcji UV-C

Tego rodzaju urządzenia wykorzystuje się najczęściej do dezynfekcji przedmiotów np. współużytkowanych narządzi w pracy, sprzętu laboratoryjnego, opakowań, a ostatnio również maseczek ochronnych, czy nawet przesyłek, poczty lub telefonów komórkowych. Rzeczy przeznaczone do dezynfekcji należy umieścić w komorze, odczekać czas niezbędny do unieszkodliwienia bakterii i wirusów na ich powierzchni, a następnie ostrożnie je wyjąć. Urządzenie zasygnalizuje, kiedy można to bezpiecznie zrobić.

Jak wygląda dezynfekcja powietrza przy pomocy promieniowania UV-C?

Urządzenia UV-C do dezynfekcji powietrza w górnej części pomieszczenia to jak dotąd jedyna technologia, która pozwala na skuteczną dezynfekcję pomieszczeń przy pomocy promieniowania UV-C w obecności ludzi. W tym zastosowaniu promieniowanie UV-C nie jest dla nas szkodliwe, ponieważ: 

• Urządzenia do dezynfekcji są montowane bardzo wysoko: na suficie lub tuż pod nim.
• Promienniki UV-C zastosowane w urządzeniu są osłonięte przez jego obudowę z charakterystycznymi, ruchomymi żaluzjami. Urządzenie wyróżnia też zaawansowana optyka, która nie rozprasza nadmiernie -promieniowania.
• W obecności ludzi promieniowanie UV-C emitowane przez promienniki nigdy nie przekracza bezpiecznego poziomu 0.2μW/cm2.

Jak wygląda zatem dezynfekcja powietrza przy pomocy przeznaczonych do tego urządzeń UV-C ?

Jak już wspomnieliśmy montuje się je bardzo wysoko, najczęściej na wysokości 2,5 m. Jednak nie tylko po to, aby nie stanowiły zagrożenia dla ludzi, ale również dlatego, aby wykorzystać konwekcyjny ruch powietrza w pomieszczeniu. Gdy unosi się ono ku sufitowi, wpada do urządzenia dezynfekującego, gdzie jest oczyszczane, a następnie ponownie opada ku podłodze. Proces ten nieustannie się powtarza, dzięki czemu powietrze jest na bieżąco oczyszczane z potencjalnie szkodliwych patogenów. Redukowanych jest ok. 70-80% wirusów unoszących się w powietrzu.

Czy promieniowanie UV-C dezaktywuje wirus SARS-COV-2?

Tak. Stosowanie tej metody dezynfekcji powierzchni zaleca nawet Główny Inspektorat Sanitarny (GIS). Również WHO informowało, że promieniowanie UV-C może niszczyć koronawirusy. Organizacja odradzała jedynie dezynfekcję rąk przy pomocy tej metody, ponieważ jak już wiemy promieniowanie UV-C może być szkodliwe dla człowieka.

Ponadto w czerwcu ukazały się wyniki badań, przeprowadzonych przez naukowców z Uniwersytetu Bostońskiego we współpracy z Signify, z których wynika, że promienniki UV-C Philips unieszkodliwiają wirusa SARS-COV-2 już po kilku sekundach naświetlania. Przy dawce 5 mJ/cm2 99% wirusów uległo dezaktywacji w ciągu 6 sekund. Jeśli zwiększylibyśmy promieniowanie do 22 mJ/cm2 w ciągu 25 sekund unieszkodliwilibyśmy 99,9999% wirusów znajdujących się w naświetlanej przestrzeni.

Istnieją więc naukowe dowody na to, że promienniki Signify bardzo skutecznie neutralizują wirusy SARS-COV-2 na naświetlanych powierzchniach. Mogą być one zatem wykorzystywane do dezynfekcji różnych pomieszczeń, w tym przestrzeni publicznych. Tym bardziej, że w przeciwieństwie do wielu innych tego typu urządzeń, nie produkują szkodliwego dla ludzi ozonu. Jest to zasługa zastąpienia zwykłego szkła kwarcowego specjalnym szkłem TUV. Promienniki ze zwykłego szkła kwarcowego oprócz bakteriobójczego promieniowania o długości 253,7 nm, emitują bowiem również promieniowanie o krótszej długości fali, które tworzy z tlenu zawartego w powietrzu ozon. Zastosowanie szkła TUV eliminuje ten problem.

Dlaczego ozon jest niebezpieczny dla ludzi?

Czy nie ma go czasem w ziemskiej atmosferze? Ozon faktycznie wchodzi w skład atmosfery, ale znajduje się jedynie w jej górnych warstwach. Do niższych dociera jedynie okazyjnie (np. po burzy w efekcie wyładowań atmosferycznych), i to w bardzo małych dawkach. Wyższe stężenie mogłoby uszkadzać nasze błony biologiczne, powodując reakcje zapalne oczu i choroby oddechowe. To dlatego pomieszczenia dezynfekowane przy pomocy starszych promienników, które oprócz UV-C emitowały ozon, trzeba dokładnie wietrzyć po ich użyciu. Jeszcze lepiej zainteresować się jednak rozwiązaniem, które nie produkuje szkodliwego ozonu.

Chcesz wykorzystać potencjał promieniowania UV w swojej firmie?

Skontaktuj się z którymś z naszych ekspertów i włącz Philips UV-C do dezynfekcji.

Przeczytaj też o dezynfekcji mieszkań lampą UV-C.