Oświetlenie magazynów jest zazwyczaj bardzo kosztowne, ponieważ są to ogromne przestrzenie z ograniczonym dostępem do światła dziennego albo całkowicie od niego odcięte. Pozostaje więc oświetlenie sztuczne – często przestarzałe, nieefektywne i niedostarczające wystarczającej ilości światła mimo dużego poboru mocy. Magazyny da się jednak oświetlać taniej i mądrzej, korzystając z dobrodziejstw nowych technologii.
Poziom natężenia światła w budynkach magazynowych określa Norma Europejska EN 12464-1. Wymagane minimum to 100 lx – 200 lx, w strefach pakowania i wysyłek rekomendowane jest natomiast oświetlenie o natężeniu 300 lx, przy niższym nie da się bowiem bez wysiłku przeczytać tekstu na etykiecie
Zaznaczono również, że należy stosować środki ochrony przed olśnieniem tj. osłaniać źródła światła, malować ściany i sufity jasną farbą, starannie przemyśleć rozkład opraw w pomieszczeniu i wystrzegać się połyskujących powierzchni, od których mogłoby odbijać się światło.
Norma ostrzega również przed efektem stroboskopowym i migotaniem – oba te zjawiska mogą wywoływać niskiej jakości źródła światła. Dochodzi wówczas do mylnego wrażenia zwolnienia poruszającego się elementu, zmiany jego kierunku ruchu lub całkowitego zatrzymania. Dobrym przykładem jest tu wentylator. Kiedy dojdzie do efektu stroboskopowego może nam się wydawać, że jego śmigła przestały się poruszać, chociaż w rzeczywistości cały czas obracają się z taką samą prędkością.
Normy nie uwzględniają jednak wszystkich aspektów pracy w magazynie, w praktyce okazuje się bowiem, że mimo oświetlenia wnętrza światłem o natężeniu wymaganym przez przepisy, wciąż pojawiają się pewne problemy, utrudniające codzienną pracę. Oto najczęstsze z nich:
Niewystarczająca ilość światła w przejściach między regałami
Oprawy magazynowe są zazwyczaj montowane na dużych wysokościach, w związku z czym do przejść między regałami nie zawsze dociera wystarczająca ilość światła. Może to utrudniać pracownikom np. odczytywanie etykiet.
Światło oślepiające kierowców wózków widłowych
Kierowcy wózków widłowych, układający towar na górnych półkach, często skarżą się natomiast na zbyt intensywne, oślepiające światło, które uniemożliwia im pracę. Ograniczenie luminancji nie zawsze jednak jest możliwe, bo mogłoby to skutkować niedoświetleniem przestrzeni położonych na niższych wysokościach.
Podwieszane oprawy oświetleniowe stanowią przeszkodę podczas transportu towarów
Ważne są nie tylko parametry, ale i konstrukcja opraw. Może się bowiem zdarzyć, że będą one przeszkadzać w układaniu towaru na najwyższych półkach. Nie dość, że utrudnia to pracę, to zagraża też bezpieczeństwu pracowników, zwłaszcza jeśli w magazynie zainstalowane są lampy fluorescencyjne, z których po rozbiciu ulatniają się opary rtęci.
Za mało światła w przejściach między regałami: dotychczasowe oprawy warto wymienić na oprawy LED o dopasowanej do warunków panujących w magazynie optyce np. oprawy liniowe o eliptycznym kącie rozsyłu.
Zbyt duże natężenie światła do pracy na górnych poziomach: magazynie firmy Hisab Joker w szwedzkim Varberg rozwiązano ten problem, wykorzystując regulatory umożliwiające zmianę wartości emitowanego strumienia świetlnego poszczególnych opraw.
Zbyt nisko zawieszone oprawy: w magazynie AXRO GmbH w Hamburgu, rozwiązaniem okazały się oprawy Philips Maxos LED, które przytwierdzono bezpośrednio do sufitu, dzięki czemu nie są one już przeszkodą podczas ładowania towaru.
Każda z wymienionych inwestycji przyniosła też firmom, które się na nie zdecydowały ogromne oszczędności. W Hamburgu miesięczne wydatki na energię elektryczną zmniejszyły się o 1000 euro, a Hisab Joker w Varbergu oszczędza ok. 6200 euro rocznie. To efekt tego, że LED-y są znacznie tańsze w eksploatacji niż konwencjonalne źródła świata, w tym także energooszczędne świetlówki. Dlaczego oszczędności w niemieckiej firmie były jednak niemal o połowę większe?
Firma Axro, przystępując do modernizacji oświetlenia, miała dwa zasadnicze cele: poprawienie warunków pracy w magazynie i obniżenie emisji dwutlenku węgla, aby móc starać się o dofinansowanie z Urzędu Miasta Hamburga. Oprócz energooszczędnych opraw LED zainstalowano tam więc kontrolery Occuswitch DALI i Dynalite, umożliwiające częściową automatyzację sterowania oświetleniem.
Dzięki temu oświetlenie nie świeci pełną mocą w całym wnętrzu. Jego intensywność zwiększa się do 100%, dopiero gdy w danej strefie pojawią się ludzie lub pojazdy. Tym sposobem pracownicy mają zagwarantowaną doskonałą widoczność, a firma nie marnuje pieniędzy na doświetlanie nieużywanych przestrzeni.
W pomieszczeniach, w których znajdują się okna, działają także czujniki światła dziennego, które dostosowują natężenie sztucznego oświetlenia do warunków panujących na zewnątrz. Światło w magazynie automatycznie zapala się więc, gdy robi się ciemno i gaśnie o świcie, uwzględniając przy tym godziny pracy przedsiębiorstwa.
Zmniejszenie kosztów oświetlenia magazynu jest więc sumą dwóch czynników: instalacji energooszczędnych opraw LED i mądrego zarządzania oświetleniem.
Łukasz Manowiecki
Ekspert ds. profesjonalnych rozwiązań oświetleniowych
wLepszymŚwietle od kulis. Rozmawiamy z autorami badania
Sklep #wLepszymŚwietle to badanie powstałe przy okazji wdrożenia interaktywnych przymierzalni w Top Secret. Zapraszamy na rozmowę z jego autorami.
Centrum LAC: w tym miejscu światło wychodzi z tła
Centrum Zastosowań Światła LAC to jedyny tego typu obiekt w Europie Środkowo Wschodniej. Komu jest dedykowany? Czego można się spodziewać po wizycie?
Jak oświetlić przestrzeń biurową, wykorzystując technologię LED?
Oświetlenie w biurze wpływa nie tylko na samopoczucie pracowników, ale również na ich efektywność. Sprawdź, jak zaprojektować oświetlenie biura na bazie technologii LED!
Ewolucja miejsca pracy, część 1: Pracownik w centrum uwagi
Zazwyczaj większość pracowników podziela pogląd, że typowe biuro oferuje za dużo "użyteczności" i "trwałości", a prawie w ogóle "piękna". Nasze społeczeństwo opiera się na wiedzy, dlatego koncepcja przestrzeni biurowej powinna się rozwijać jeszcze bardziej.
