Oświetlenie stanowiska pracy - czym powinno się charakteryzować?

Zgodnie z przepisami zawartymi w Kodeksie pracy, zapewnienie odpowiedniego oświetlenia w pomieszczeniach i na stanowiskach pracy to obowiązek pracodawcy. Oświetlenie to powinno mieć parametry odpowiadające Polskim Normom uwzględniającym wydolność wzrokową, wygodę widzenia, a także bezpieczeństwo.

Norma PN-EN 12464-1: 2012 definiuje oświetlenie jako środowisko utworzone we wnętrzu przez światło i barwę w powiązaniu z kształtem wnętrza i jego wyposażeniem. Światło sztuczne może w różnorodny sposób oddziaływać na człowieka zależnie od jego indywidualnych cech, a więc ułatwiać skupienie uwagi, poprawiać koncentrację podczas wykonywania trudnych zadań, czy też sprzyjać odpoczynkowi i odprężeniu. Wspomniana norma skupia się na trzech podstawowych potrzebach człowieka, do których należy wygoda widzenia, wydolność wzrokowa i bezpieczeństwo. O zaspokojeniu tych potrzeb decyduje wiele czynników – rozkład luminacji w pomieszczeniu, kierunkowość światła, jego zmienność i natężenie, oddawanie barw czy migotanie. Ponadto uwzględnić należy rodzaj wykonywanych w danym pomieszczeniu zadań i indywidualną zdolność widzenia pracowników. Przyjęcie wymienionych wyżej czynników pozawala zaprojektować oświetlenie stanowiska pracy w odpowiedni sposób, a często bez potrzeby zmiany natężenia światła.

1. Rozkład luminacji – powinien on być dostosowany do przeznaczenia danego wnętrza oraz rodzaju wykonywanej w nim pracy, przy czym istotne jest zapewnienie ostrości widzenia, rozróżniania względnie niedużych różnic luminacji oraz poprawa sprawności funkcji ocznych. Unikać należy zbyt wysokich luminacji, które powodują efekt olśnienia, dużych kontrastów luminacji powodujących zmęczenie, a także zbyt niskich luminacji i ich kontrastów sprawiających, że stanowisko pracy staje się monotonne i nie motywuje do działania.

2. Natężenie oświetlenia – należy do najważniejszych czynników wpływających na bezpieczeństwo pracy. Decyduje ono o szybkości, bezpieczeństwie i komforcie wykonywania zadań wzrokowych. Natężenie oświetlenia powinno zależeć przede wszystkim od stopnia trudności wykonywanej na danym stanowisku pracy wzrokowej – tam, gdzie prowadzone są działania wymagające precyzji i dokładności, natężenie światła powinno być większe.

3.Olśnienie – w ten sposób określane jest odczucie niewygody bądź też obniżenie zdolności rozpoznawania przedmiotów w polu widzenia jakie wynikają ze zbyt dużej luminacji w pomieszczeniu lub jej nieprawidłowego rozkładu. Ponieważ powodować może ono błędy pracowników, a także uczucie zmęczenia i nierzadko prowadzi do wypadków, należy je ograniczać.

4. Migotanie – podobnie jak olśnienie, migotanie światła negatywnie wpływa na samopoczucie pracowników powodując dekoncentrację, a nawet ból głowy. Efekty stroboskopowe są niebezpieczne zwłaszcza w zakładach pracy wykorzystujących maszyny wykonujące ruchy obrotowe i postępowo – zwrotne, ponieważ mogą prowadzić do groźnych wypadków.

5. Efektywność energetyczna oświetlenia – zgodnie z normą PN-EN 12464-1:2012 oświetlenie stanowiska pracy powinno mieć zalecane parametry przy jednoczesnym zachowaniu efektywności energetycznej. Aby osiągnąć ten cel konieczne jest wykorzystanie odpowiedniego sprzętu, systemów oraz sterowania, a także uwzględnienie dostępnego w danym pomieszczeniu naturalnego światła dziennego.

Przedsiębiorcy prowadzący własną działalność gospodarczą starają się maksymalnie obniżyć koszty związane z prowadzeniem biznesu. Rozwiązaniem pozwalającym zmniejszyć wydatki na energię elektryczną przy jednoczesnym zachowaniu obowiązujących norm jest wymiana tradycyjnych żarówek i powszechnie stosowanych w zakładach pracy świetlówek na nowoczesne oświetlenie ledowe do biura. Podczas pracy zużywa ono znacznie mniej energii elektrycznej, a jednocześnie zapewnia odpowiednie natężenie światła niezbędne do bezpiecznej i komfortowej pracy. Ponieważ lampy LED są odporne na uszkodzenia i działają znacznie dłużej – wymienia się je rzadziej, co również wpływa na oszczędności. Firma Philips oferuje produkty oświetleniowe przeznaczone m. in. do zakładów produkcyjnych, biur i innych zakładów pracy, dlatego każdy przedsiębiorca znajdzie coś odpowiedniego.